Przejdź do głównej treści
Wersja kontrastowa
Menu

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

prof. dr hab. Halina Kurek

prof. dr hab. Halina Kurek

Magisterium (1976): Liczebniki w toponimii i antroponimii;
Doktorat (1981): Zróżnicowanie fonetyczne języka mówionego mieszkańców Krakowa (wybrane zagadnienia);
Habilitacja (1991): Metodologia socjolingwistycznego badania fonetyki języka mówionego środowisk wiejskich (na przykładzie kilku wsi Beskidu Niskiego), (Kraków 1990);
Tytuł profesora (1996): Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego (studium socjolingwistyczne), (Kraków 1995);
Stanowisko profesora zwyczajnego UJ (2004): Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, (Kraków 2003).

Główne kierunki zainteresowań naukowych:

Przemiany polszczyzny mówionej miast i wsi ujmowane w aspekcie socjolingwistycznym, kulturowym i komunikacyjnym; onomastyka i kultura języka polskiego.

Działalność naukowa:

W swoim dorobku naukowym ma 161 publikacji, w tym: 5 monografii autorskich, 3 książki współautorskie, 9 książek pod redakcją naukową (tu serię: Podkarpackie spotkania. Literatura – Język – Kultura) oraz 120 artykułów. Była członkiem międzynarodowych i polskich zespołów naukowych opracowujących tematy dotyczące przemian językowych w krajach słowiańskich. Efektem tej pracy są jej autorskie rozdziały w monografiach naukowych o szerokim zasięgu (np. Social transformations and linguistic changes in Poland, [w:] Sprachwandel in der Slavia. Die slavischen Sprachen in der Schwelle zum 21. Jahrhundert. Ein Internationales Handbuch, [Hrsg.] Lew N. Zybatow, Frankfurt am Main-Berlin-Bern-Bruxelles-New York-Oxford-Wien 2000 itp.).

Sporządziła też kilkadziesiąt recenzji grantów dla Komitetu Badań Naukowych, NPRH oraz dla Grant Agency of the Academy of Sciences of the Czech Republic. Napisała ponadto kilkadziesiąt recenzji w przewodach doktorskich, habilitacyjnych, w postępowaniach o nadanie tytułu naukowego profesora, a także w sprawach o mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego. Powierzano jej również funkcję superrecenzenta w Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów.

Wykładała (i wygłaszała referaty na kongresach): w Niemczech, w Austrii, w Rosji, we Włoszech, na Słowacji, w Macedonii, w Chorwacji i na Białorusi. Zorganizowała też kilka międzynarodowych konferencji naukowych. Kierowała zespołem opracowującym Bibliografię dialektologii polskiej za lata 1986-1995. Jest członkiem Rady Naukowej Instytutu języka Polskiego PAN oraz członkiem rad naukowych czasopism: „LingVaria” i „Socjolingwistyka”. Obecnie na Uniwersytecie Jagiellońskim pełni funkcję przewodniczącej Rady Dyscypliny Językoznawstwo.

Działalność dydaktyczna i kształcenie kadry:

Wypromowała 12 doktorów, 324 magistrów (na Wydziale Polonistyki UJ) oraz 47 licencjatów (w kolegiach nauczycielskich w Krośnie i Krakowie); jest promotorem lub opiekunem naukowym kolejnych 8 doktorantów oraz 4 magistrantów. Była opiekunem staży naukowych i naukowo-dydaktycznych finansowanych przez Unię Europejską. Jest członkiem Rady Naukowej Studium Doktoranckiego w zakresie językoznawstwa polskiego na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Ostrawie.

Na Uniwersytecie Jagiellońskim prowadziła i prowadzi m.in. seminarium dla doktorantów Katedry Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki (Wydział Polonistyki), wykłady z retoryki dla doktorantów Wydziału Prawa i Administracji oraz doktorantów Szkoły Doktorskiej. Wykładała i wykłada też na studiach podyplomowych (Podyplomowe Studia dla Nauczycieli, Podyplomowe Studia dla Tłumaczy, Podyplomowe Studia Literacko-Artystyczne, Podyplomowe Studium Retoryki). Wykłady z retoryki prowadziła także na podyplomowych studiach w Papieskiej Akademii Teologicznej oraz w Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie. Na Uniwersytecie Jagiellońskim gościnnie wykładała w Instytucie Dziennikarstwa, w Instytucie Filologii Angielskiej oraz w Instytucie Pedagogiki. Prowadzi również wykłady dla sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Pełnione funkcje (wybrane):

Dziekan Wydziału Filologicznego UJ (1999-2005); prodziekan Wydziału Filologicznego UJ ds. ogólnych (1993-1999); członek Senatu UJ (2005-2008 i 2012-2016 i 2016-2020); p.o. kierownika Katedry Historii Języka i Dialektologii w Instytucie Polonistyki UJ (1995-1996); kierownik Katedry Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki na Wydziale Polonistyki UJ (od 2005); organizator i opiekun naukowy Kolegium Języka Polskiego im. Stanisława Pigonia w Krośnie (1992-2000); przez kilkanaście lat sekretarz, a następnie członek Komisji Rewizyjnej Fundacji dla Uniwersytetu Jagiellońskiego; przez kilkanaście lat członek Zarządu Fundacji Studentów i Absolwentów „Bratniak”; członek Zarządu Fundacji Papyrus-Ebers-Akademie e.V. z siedzibą w Weimarze.

Członkostwa (aktualne):

Jest przewodniczącą Komisji Socjolingwistyki przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów, członkiem Komitetu Językoznawstwa PAN, przewodniczącą Komisji Językoznawstwa PAN (Oddział w Krakowie), członkiem Komisji Językoznawstwa PAN (Oddział w Łodzi), członkiem International Society of Phonetic Sciences, członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego oraz Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego.

Nagrody, odznaczenia, wyróżnienia:

Otrzymała Nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki zespołową stopnia II za wybitne osiągnięcia naukowe, Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego zespołową stopnia III za osiągnięcia naukowe, kilkadziesiąt nagród Rektora UJ za wybitne osiągnięcia naukowe, za wybitne osiągnięcia w pracy dydaktyczno-wychowawczej oraz za wybitne osiągnięcia w pracy dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także Nagrodę Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie za osiągnięcia w zakresie promocji regionu Małopolski oraz Nagrodę Wojewody Krośnieńskiego za pracę dla tego regionu. Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem Złotym za Długoletnią Służbę.

Ważniejsze publikacje:

I. Książki

  1. Metodologia socjolingwistycznego badania fonetyki języka mówionego środowisk wiejskich (na przykładzie kilku wsi Beskidu Niskiego), Kraków 1990.
  2. Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne, Kraków 1995.
  3. Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, Kraków 2003.
  4. Polszczyzna mówiona inteligencji, Kraków 2008.
  5. Przemiany fleksji nominalnej w polszczyźnie przełomu wieków XX i XXI (na przykładzie imion i nazwisk oraz appellatiwów), Kraków 2019.

​II. Książki (redakcja naukowa)

  1. Podkarpackie spotkania. Literatura – Język – Kultura, T. 1: Ziemia krośnieńska w kulturze polskiej, H. Kurek, F. Tereszkiewicz (red.), Kraków 1996.
  2. Podkarpackie spotkania. Literatura – Język – Kultura, T. 2: Inteligencja południowo-wschodnich ziem polskich, H. Kurek, F. Tereszkiewicz (red.), Kraków 1998.
  3. Collectanea Linguistica in honorem Casimiri Polański, M. Brzezina, H. Kurek (red.), Kraków 1999.
  4. Podkarpackie spotkania. Literatura - Język – Kultura, T. 3: Kultura wsi podkarpackiej, H. Kurek, F. Tereszkiewicz (red.), Kraków 2003.
  5. Studia linguistica Danutae Wesolowska oblata, H. Kurek, J. Labocha (red.), Kraków 2004.
  6. Studia Dialektologiczne IV, H. Kurek, A. Tyrpa, J. Wronicz (red.), Kraków 2010.
  7. Silva rerum philologicarum. Studia ofiarowane profesor Marii Strycharskiej-Brzezinie z okazji Jej jubileuszu, J. S. Gruchała, H. Kurek (red.), Kraków 2010.
  8. Języki słowiańskie w ujęciu socjolingwistycznym, H. Kurek (red.), Kraków 2012.
  9. Globalizacja a przemiany języków słowiańskich, H. Kurek, M. Święcicka, M. Peplińska (red.), „Bydgoskie Studia nad Pragmatyką Językową” 2, Bydgoszcz 2016.

​III. Artykuły

  1. Zum Wechsel des sprachlichen Kodes oder soziolinguistische Aspekte der Wechselwirkung von Standardsprache und Dialekt, [w:] Gesprochene Sprache – Język mówiony, B. Dunaj, H. Jachnov, J. Kowalikowa, M. T. Michalewska, CH. Sappok (red.), Bochumer Slavistische Beitrӓge, Band 14, Margit Rottman Medienverlag 1989, s. 112-117.
  2. Tradycja badań dialektologicznych a przemiany językowe, [w:] Tradycje badań dialektologicznych w Polsce, H. Sędziak (red.), Olsztyn 1997, s. 129-133.
  3. Social transformations and linguistic changes in Poland, [w:] Sprachwandel in der Slavia. Die slavischen Sprachen in der Schwelle zum 21. Jahrhundert. Ein Internationales Handbuch, [Hrsg.] Lew N. Zybatow, Frankfurt am Main – Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Wien 2000, s. 513-518.
  4. Język wsi, [w:] Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, S. Gajda (red.), Opole 2001, s. 440-459 (wsp.).
  5. Kod mieszany i metody jego badania, [w:] Studia Dialektologiczne II, J. Okoniowa, B. Dunaj (red.), Kraków 2002, s. 73-79.
  6. The Situation of Dialects during the Period of Social Transformation in Poland, [w:] Język w przestrzeni społecznej, S. Gajda, K. Rymut, U. Żydek-Bednarczuk (red.), Opole 2002, s. 131-136.
  7. Punkt widzenia w językowym obrazie świata społeczności wiejskiej, [w:] Punkt widzenia w języku i w kulturze, J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, R. Nycz (red.), Lublin 2004, s. 209-221.
  8. Gwara – wartość podstawowa wiejskiego obszaru językowo-kulturowego, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” XLIX, Łódź 2004, s. 247-255.
  9. Tożsamość a język „nowej” inteligencji polskiej, [w:] Narracja a tożsamość (I), W. Bolecki, R. Nycz (red.), Warszawa 2004, s. 144-149.
  10. Językowy obraz świata wiejskiego obszaru językowo-kulturowego, [w:] W kręgu wiernej mowy, M. Wojtak, M. Rzeszutko (red.), Lublin 2004, s. 147-162.
  11. Gwary dziś, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku - wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów, Kraków, 22-25 września 2004, M. Czermińska, S. Gajda, K. Kosiński, A. Legeżyńska, A. Z. Makowiecki, R. Nycz (red.), T. I, Kraków 2005, s. 589-595.
  12. Zróżnicowanie polszczyzny wiejskiej a czynniki pozajęzykowe, [w:] Gwary dziś, 3: Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, J. Sierociuk (red.), Poznań 2006, s. 53-57.
  13. Diachronia w socjolingwistyce (na przykładzie ewolucji polszczyzny mówionej inteligencji krakowskiej), „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” LI, Łódź 2006, s. 187-195.
  14. Conceptual Categories of the Rural Linguistic-Cultural Area, [w:] Cognition in Language, Kraków 2007, s. 597-610.
  15. Przemiany polszczyzny mówionej inteligencji polskiej (na materiale fonetycznym), „Z polskich studiów slawistycznych”, seria IX. Językoznawstwo, Warszawa 2007, s. 101-110.
  16. Grzeczność w polszczyźnie wiejskiego obszaru kulturowego (na przykładzie powitań), [w:] Człowiek wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość, J. Mazur, A. Małyska i K. Sobstyl (red.), Lublin 2007, s. 128-136.
  17. Polska wieś południowo-wschodniego pogranicza – trzy typy języka i kultury (na przykładzie regionu krośnieńskiego), [w:] W kręgu języka. Materiały konferencji „Słowotwórstwo – słownictwo – polszczyzna kresowa" poświęconej pamięci profesor Zofii Kurzowej, Kraków 16-17 maja 2008, M. Skarżyński, M. Szpiczakowska (red.), Kraków 2009, s. 123-133.
  18. Przemiany kulturowo-językowego wizerunku polskiej wsi w ostatnim półwieczu (na przykładzie gwar małopolskich), Studia Dialektologiczne IV, H. Kurek, A. Tyrpa, J. Wronicz (red.), Kraków 2010, s. 71-79.
  19. Czynniki socjolingwistyczne a przemiany polszczyzny mówionej w ostatnim półwieczu, [w:] Języki słowiańskie w ujęciu socjolingwistycznym, H. Kurek (red.), Kraków 2012, s. 85-92.
  20. Mechanizmy ewolucji fleksji nominalnej współczesnej polszczyzny (na przykładzie imion i nazwisk), [w:] M. Kułakowska, A. Myszka (red.), Kultura mówienia dawniej i dziś, Rzeszów 2014, s. 32-39.
  21. Nominatywizacja we współczesnej polszczyźnie – upraszczanie czy likwidacja fleksji nominalnej, [w:] P. Żmigrodzki, S. Przęczek-Kisielak (red.), Bogactwo współczesnej polszczyzny, Kraków 2014, s. 13-24.
  22. Tożsamość kulturowa polskiej wsi w epoce globalizacji i przemian społeczno-ekonomicznych, [w:] M. Rak, K. Sikora (red.) Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia, Kraków 2014, s. 45-54.
  23. Język prawny i prawniczy na przełomie wieków (perspektywy badawcze i zagrożenia), „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2015, 51/3 (205), s. 303-310.
  24. Frekwencja a przemiany współczesnej normy wymawianiowej (w świetle dyskusji na temat NRSF Witolda Mańczaka), „LingVaria” XI (2016), nr 1 (21), s. 73-81.
  25. Krakowianie o wiejskich korzeniach. Podzielona tożsamość, „Socjolingwistyka” 30, Kraków 2016, s. 73-80.
  26. Mentalna mapa wiejskiej wspólnoty kulturowej, [w:] E. Wierzbicka-Piotrowska (red.), Dialog pokoleń 2, Warszawa 2016, s. 125-132.
  27. Funkcja gwary w tekście, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” t. 64, Łódź 2017, s. 137-146.
  28. Globalizacja a językowo-kulturowe przemiany polskiej wsi, [w:] Sociokultúrne aspekty v slovanských jazykoch. Zborník príspevkov z 3. medzinárodnej vedeckej konferencie v cykle Slovanské jazyky v sociolingvistickom ponímaní Komisie pre sociolingvistiku pri Medzinárodnom komitéte slavistov, konanej 5. – 6. 9. 2016 v Banskej Bystrici, V. PATRÁŠ (red.), Banská Bystrica : Univerzita Mateja Bela 2017, s. 155-162.
  29. Przestrzeń funeralna i jej funkcje. Tradycja i zmiana, [w:] Dialog z tradycją. T. VII. Dawna i współczesna kultura funeralna, I. Steczko, R. Dźwigoł (red.), Kraków 2018, s. 29-37.
  30. Słownictwo gwarowe w epoce globalizacji, [w:] R. Przybylska, M. Rak, A. Kwaśnicka-Janowicz (red.), Historia języka, dialektologia i onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych, Kraków 1918, s. 203-209.
  31. Kultura ludowa przełomu wieków XX i XXI. Tradycja i zmiana, „Słowo. Studia językoznawcze” 9/2018, s. 84-91.